WSPÓŁPRACUJEMY:
POLECAMY:
Niezwykłe muzea -
Göcseji Múzeum w Zalaegerszeg na Węgrzech
Göcseji Múzeum jest niewątpliwie jedną z największych atrakcji turystycznych położonego przeszło 200 km za Budapesztem, po obu stronach rzeki Zala, miasta partnerskiego Krosna - Zalaegerszeg. Olbrzymi stary platan klonolistny rozłożystym cieniem wita gości przed gmachem, a gościnne wnętrza kryją skarby pochodzące nawet sprzed kilku tysięcy lat. Z pewnością warto zwiedzić to niezwykłe muzeum.
Ekspozycja archeologiczna prezentuje ciekawe ale i burzliwe pradzieje Niziny Panońskiej - od prehistorycznych czasów pasterzy i hodowców aż do okresu uformowania się państwa węgierskiego około 1000 lat temu. Całość wystawy obejmuje natomiast okres od VI tys. lat p.n.e. aż po czasy współczesne.
Przemyślana, niezwykle nowoczesna, urządzona zgodnie z zasadą chronologii, ekspozycja przybliża turystom interesujące karty węgierskiej historii. Prowadzi poprzez początki rolnictwa i hodowli, kiedy to rozwijał się na terenie regionu Zala pierwszy w Europie neolityczny krąg kulturowy Starčevo-Körös-Kremikowce. Przedstawiony świat Celtów pozwala ujrzeć narodziny europejskiej cywilizacji a niespokojna era Imperium Rzymskiego przyciąga pamiątkami po czasie, kiedy okoliczne ziemie wchodziły w skład prowincji rzymskiej Panonii, zamieszkałej przez germańskich Gepidów i Wandalów. Z mroków średniowiecza wyłaniają się kultury koczowniczych ludów Hunów, Awarów i Madziarów. Wytwory kultury, węgierskie tradycje i obyczaje, rzemiosło i handel oraz życie codzienne dawnych mieszkańców zostały zaprezentowane w specjalnie do tego celu zaaranżowanych kącikach historycznych, warsztacie rzemieślniczym, sklepie, chłopskiej zagrodzie, mieszczańskim domu i wielu innych miejscach związanych z funkcjonowaniem dawnego węgierskiego społeczeństwa.
Zgromadzone eksponaty są świadectwem niezwykle bogatej kultury materialnej oraz duchowej ludów zamieszkujących te obszary. Archeologiczne zabytki prezentują niebywały kunszt rzemieślników sprzed kilku tysięcy lat. Uwagę zwracają przede wszystkim misternie wykonane złote i srebrne ozdoby: zapinki służące do spinania szat, sprzączki i okucia pasa, brosze i bransolety, pierścienie czy kolczyki. Bogato prezentowane jest uzbrojenie charakterystyczne dla pradawnych koczowników - miecze, szable, łuki i kołczany, umba tarcz, groty oszczepów, a także elementy rzędu końskiego - okucia siodeł i uprzęży, wędzidła, strzemiona. Ogromne wrażenie robią zdobienia i grawerunki umieszczone na ozdobach oraz broni. Kolekcję archeologicznych zabytków uzupełniają przedmioty związane z życiem codziennym - naczynia ceramiczne, gliniane przęśliki używane w tkactwie, igielniki, żelazne nożyki i krzesiwa.
Ekspozycja jest bogatym źródłem wiedzy na temat pochodzenia współczesnych Węgrów i początków ich państwowości. Prawdziwi Węgrzy - Madziarowie pojawili się ok. 895 r. i szybko podporządkowali sobie resztki ludności awarskiej oraz żyjącą tu ludność słowiańską. W roku 974 władca Węgrów, Gejza - wraz z synem, późniejszym Stefanem I i możnymi - przyjęli chrzest, co w konsekwencji przesądziło o dalszych tysiącletnich losach jego ojczyzny, wprowadzając ją do rodziny państw europejskich. Za początek węgierskiej państwowości uważa się moment przekazania w roku 1000 przez papieża Sylwestra II korony królewskiej władcy Węgrów, Stefanowi I. Władca ten ostatecznie zorganizował królestwo i oddał państwo w lenno Kościołowi Rzymskiemu. Gest papieża stanowił wyraz oficjalnego uznania państwa Stefana I i sankcjonował poszerzenie obszaru wpływów władzy kościelnej w tej części Europy. Tym samym Stefan I (kanonizowany później jako św. Stefan) ustanowił królestwo, które jako forma państwowości Madziarów utrzymało się przez blisko tysiąc lat aż do 1918 roku.
Warto, zatem, w czasie wędrówek po Środkowej Europie zajrzeć do naszych węgierskich przyjaciół i odwiedzić wyjątkowe Göcseji Múzeum w Zalaegerszeg.
