POLECAMY:

Cztery pory życia - od kołyski po grób. Tradycje rodzinne krośnian w XX w. Dojrzałość

Ideą wystawy dedykowanej krośnianom wieku dojrzałego jest ukazanie tradycji, szczególnie rodzinnych, które w XX w. były charakterystyczne dla mieszkańców miasta. Kryterium społeczne, wyrażające się w podjęciu i pełnieniu ról zawodowych czy rodzinnych, posłużyło do ustalenia umownych momentów granicznych pomiędzy młodością a dojrzałością: ukończenie nauki, odbycie służby wojskowej, podjęcie pracy, wybór drogi życiowej, założenie rodziny.

Dojrzałość można rozumieć jako pełnię możliwości, jako stan, w którym organicznie niczego nie brakuje albo najwyższy stopień intensywności życia. Dojrzałość zwykle przynosi ze sobą stabilizację. Człowiek ukierunkowany już dokonaniem pierwszych, ważnych życiowych wyborów, z dużym zapasem entuzjazmu staje u progu czasu, w którym życie wymagać będzie od niego przede wszystkim odpowiedzialności. Jest fizjologicznie, intelektualnie, emocjonalnie i społecznie zaopatrzony w odpowiednie narzędzia dojrzałości - jest w pełni zdolny do nawiązywania głębszych związków międzyludzkich, do wnikliwego eksplorowania dziedzin swojej aktywności życiowej, ma zdolność dostrzegania problemów moralnych i etycznych, jest uwrażliwiony na cierpienie i krzywdę a szczególnego znaczenia nabiera dla niego troszczenie się o najbliższych - rodzinę, przyjaciół.

Najczęściej wybieraną drogą otwierającą krośnianom dojrzałość było zawarcie związku małżeńskiego. Krośnieńskie śluby i wesela z pewnością przeszły wielką ewolucję na przestrzeni XX w. Poznawanie się młodych, okres narzeczeństwa, zaręczyny, ślub i przyjęcie weselne, organizowanie nowego gospodarstwa, świętowanie rocznic zawarcia małżeństwa - to zagadnienia, które zostaną podjęte w tej części wystawy. Interesować nas będzie, jak zmieniała się moda ślubna i jaka była obrzędowość weselna - błogosławieństwo młodych, bramy weselne, orszak weselny, witanie młodych chlebem i solą, oczepiny, itp. Poszukamy też śladów posagów, które dawniej były istotnym elementem tworzenia się nowych rodzin - skrzyń, mebli, pościeli (często ręcznie haftowanej), wyposażenia gospodarstwa domowego, itp.

Kolejnym tematem podjętym przez ekspozycję będzie praca zawodowa mężczyzn i kobiet oraz zmiany, jakie zaszły w tym obszarze życia – szczególnie po II wojnie światowej. Przyglądniemy się zajęciom przedwojennych krośnian i krośnieńskim zakładom, w których najczęściej pracowali mieszkańcy miasta w 2. poł. XX w. Interesować nas będzie nie tylko to, gdzie i w jaki sposób krośnianie zarabiali na chleb, ale też jak praca zawodowa wpływała na ich rozwój społeczny i kulturowy - wspominać będziemy różne formy działalności przyzakładowej jak np.: tworzenie żłobków, przedszkoli, szkół przyzakładowych, zespoły muzyczne, orkiestry, festyny zakładowe.

Ważna część ekspozycji dotyczyć będzie sposobów spędzania czasu wolnego przez dorosłych krośnian. Spróbujemy dociec, w jakich miejscach wypadało bywać w Krośnie przed wojną i jak wtedy przeciętny krośnianin spędzał czas relaksu, czy np. odwiedzał biblioteki - jak jedną z nich mieszczącą się w Towarzystwie "Zgoda". Przypomnimy, że w krośnieńskim "Domu Górnika" działał tworzony przez mieszkańców teatr. Poszukamy śladów dawnych hobby. Z entuzjazmem wspomnimy pasje sportowe krośnian - np. tradycję wspólnego chodzenia na mecze piłkarzy Karpat i wyścigi żużlowe, w których brali udział zawodnicy spod znaku wilka zrzeszeni w KSM Krosno. Pochylimy się nad przyzakładowymi rodzinnymi ogrodami działkowymi, w których krośnianie na swoich kilkuarowych poletkach potrafili wyhodować tyle odmian warzyw i owoców, że ich piwniczki przed zimą pękały w szwach od ilości różnorodnych przetworów. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, w jakim okresie i dlaczego w Krośnie huczniej świętowano imieniny niż urodziny. Wspomnimy, jak i gdzie bawili się krośnianie - poczynając od tradycji przedwojennych bali karnawałowych w Kasynie po słynne krośnieńskie bale przebierańców organizowane w latach 80.i 90. Spojrzymy na tradycje związane z obchodzeniem świąt w krośnieńskich domach i kultywowanie polskości przejawiające się np. w dbaniu o pamięć przodków i czczeniu niepodległej Polski.

Druga wystawa cyklu "Cztery pory życia - od kołyski po grób" podejmie zatem próbę ukazania, jacy byli krośnianie u progu dojrzałości i jak wyglądał ten czas w ich życiu. Na tym etapie będziemy gromadzić pamiątki, zdjęcia i wspomnienia związane z tradycjami dorosłego życia w rodzinach, próbując odgadnąć barwy życia, które dziś kryje sepia, czerń i biel albo wyblakłe kolory dawnych fotografii.

Czekamy na pamiątki, zdjęcia i wspomnienia dotyczące wieku dojrzałego do jesieni 2018 r.

Zapraszamy do domu z zegarem - siedziby głównej Muzeum Rzemiosła w Krośnie przy ul. Piłsudskiego 19 - od poniedziałku do piątku do 15.00, a w sobotę do 13.00.

tel. kontaktowy: 13 432 41 88
e-mail: krosno@muzeumrzemiosla.pl